Bibliogr.s.949-1019
Zawiera: Przedmowa.
Zawiera: Rozdział 1. Problemy i pożytki historii socjologii; Czy historia nauki jest potrzebna uczonym?; Aspekty historii socjologii; W jakim celu uprawia się historię socjologii; Trzy zakresy historii socjologii.
Zawiera: Rozdział 2. Od polis do społeczeństwa obywatelskiego; W poszukiwaniu źródeł teorii społeczeństwa; Platon; Arystoteles; Społeczny horyzont polis; Odkrycie społeczności powszechnej: stoicyzm; Społeczeństwo jako wspólnota wartości: chrześcijaństwo; Średniowieczny organicyzm i św. Tomasz z Akwinu; Nowe horyzonty myśli społecznej ery Odrodzenia; Społeczne ramy renesansowej myśli społecznej; Machiavelli; Bodin; Renesansowe utopie; Montaigne; Dygresja o reformacji; Prawo naturalne a społeczeństwa ludzkie (XVII wiek); Nowożytna doktryna prawnonaturalna wobec tradycji; Zróżnicowanie doktryny prawnonaturalnej; Koncepcja stanu naturalnego: Hobbes a Locke; Idea umowy społecznej; Niekonsekwencje myślenia prawnonaturalnego; Vico: narodziny historii kultury; Uwagi końcowe: socjologiczne pytania przed socjologią.
Zawiera: 0.
Zawiera: Rozdział 3. U progu nowoczesności: filozofia społeczna Oświecenia; Czym było Oświecenie? Oświecenie francuskie; Voltaire i filozofia historii; Montesquieu: początki socjologii historycznej; Rousseau: natura a życie w społeczeństwie; Materialiści a teoria społeczeństwa; Turgot i Condorcet: teoria postępu; Oświecenie brytyjskie, czyli szkockie; "Eksperymentalna" nauka o naturze ludzkiej; Rozum a uczucie: geneza społeczeństwa; Podstawy życia społecznego według Smitha; Działania jednostek a ład społeczny; Teoria rozwoju społecznego; Od barbarzyństwa do cywilizacji; Utylitaryzm Benthama; Oświecenie niemieckie; Kant: antropologia filozoficzna i historiozofia; Herder: naród i pluralizm kulturowy; Oświecenie polskie; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 4. Porewolucyjne ideologie jako teorie społeczne; Konserwatyzm; Pojęcie konserwatyzmu; Antyracjonalizm myśli konserwatywnej; Krytyka oświeceniowych koncepcji natury ludzkiej; Antyatomizm konserwatywnej filozofii społecznej; Pluralistyczna koncepcja społeczeństwa; Problem więzi społecznej; Konserwatyzm a teoria socjologiczna; Liberalizm; Liberalizm czy liberalizmy? Liberalizm a Oświecenie; Indywidualizm myśli liberalnej; Samorzutny ład społeczny; Uniwersalizm liberalizmu; Liberalizm a teoria społeczeństwa; Utopijny socjalizm i komunizm; Czym były socjalizm i komunizm?; Socjalizm utopijny wobec Oświecenia i rewolucji; Krytyka społeczeństwa burżuazyjnego; Ideał społeczny; Myśl socjalistyczna a nauka społeczna; Teoria społeczna Saint-Simona; Kryzys i drogi wyjścia z kryzysu; Idea nauki społecznej; Społeczeństwo industrialne; Industrializm a militaryzm; Oryginalność Saint-Simona; Wpływ Saint-Simona; Nacjonalizm; Co to jest nacjonalizm?; Źródła nacjonalistycznej ideologii; Nacjonalizm a nauka społeczna; Uwagi końcowe.
Rozdział 5. Historiografia jako badanie "stanu społecznego"; Francuscy historycy okresu restauracji; Idea cywilizacji; Historia jako walka klas; Prawidłowość procesu historycznego; "Historia kultury" Lelewela; Socjologia historyczna de Tocqueville'a; Metoda de Tocqueville'a; Demokracja i arystokracja jako typy społeczeństw; Społeczeństwo demokratyczne a centralizacja; "Socjologia" historyków konserwatywnych; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 6. Filozofia jako teoria społeczeństwa: Hegel; Filozofia jako teoria społeczna; Hegel wśród prądów ideowych epoki; Społeczeństwo obywatelskie i państwo; Filozofia historii; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 7. Materializm historyczny Marksa i Engelsa; Marksizm historyczny i marksizm współczesny; Od antropologii do teorii społeczeństwa; Teoria formacji społeczno-ekonomicznych; Klasy społeczne i struktura klasowa; Socjologiczna teoria państwa; Świadomość społeczna; Rozwój społeczny; Metoda Marksowska; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 8. Wczesny pozytywizm i początki socjologii; Pojęcie pozytywizmu; Antykrytycyzm; Krytyka metafizyki i fenomenalizm; Naturalizm: przyrodoznawstwo jako nauka wzorcowa; Fakty społeczne jako rzeczy; Badanie faktów bez ich wartościowania; Nauka jako podstawa inżynierii społecznej; Socjologia Comte'a; Kryzys społeczny a nauka; Socjologia w systemie Comte'a; Przedmiot i zadania socjologii; Statyka społeczna; Dynamika społeczna; Logika nauk społecznych Milla; Poszukiwanie ekonomii społecznej; Mill a Comte; Millowski program socjologii; Fizyka społeczna Quételeta; Pozytywizm a dalszy rozwój socjologii.
Zawiera: Rozdział 9. Socjologia ewolucjonistyczna; Pojęcie ewolucjonizmu w naukach społecznych; Teoretyczne założenia ewolucjonizmu; Ewolucjonistyczna metoda porównawcza; System socjologiczny Spencera; Historyczne losy spenceryzmu; Idea ewolucji ponadorganicznej; Instytucje społeczne; Społeczeństwo jako organizm; Jednostki a społeczeństwo; Kierunek ewolucji społecznej; Od militaryzmu do industrializmu; Czynniki ewolucji społecznej; Ewolucjonistyczna antropologia społeczna; "Nauka o kulturze" Tylora; Socjologiczna antropologia Morgana; Przyczyny dezintegracji ewolucjonizmu w socjologii; Człowiek jako czynnik ewolucji; Przyroda jako czynnik ewolucji; Społeczeństwo i kultura jako czynnik ewolucji; Konflikt i walka jako czynnik ewolucji; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 10. Psychologizm i psychosocjologia; Pojęcie psychologizmu; Psychologia ludów; Psychologia tłumów i publiczności; Teoria naśladownictwa Tarde'a; Instynktywizm McDougalla; Psychoanaliza Freuda a socjologia; Socjologiczne implikacje freudyzmu; Teoria kultury Freuda; Psychologistyczna socjologia Pareta; Ideał nauki a rzeczywistość społeczna; Życie społeczne jako domena działań pozalogicznych; System społeczny i historia; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 11. Socjologizm: socjologia jako podstawowa nauka społeczna; Pojęcie socjologizmu; Socjologistyczny naturalizm; Swoistość rzeczywistości społecznej; Autonomia i samowystarczalność socjologii; Socjologia jako podstawowa nauka społeczna; Przezwyciężenie ewolucjonizmu; Socjologia Gumplowicza; Monizm a swoistość zjawisk społecznych; Socjologia jako nauka o grupach społecznych; Gumplowiczowska koncepcja rasy; Socjologia konfliktu i "walki ras"; Socjologia Durkheima; Durkheim a dziedzictwo myśli społecznej; Fakty społeczne jako "rzeczy"; Filozofia człowieka rozdwojonego; Społeczeństwo jako rzeczywistość "sui generis"; Sens tezy realizmu socjologicznego; Solidarność społeczna i jej przemiany; Problem podłoża zjawisk społecznych: morfologia i fizjologia społeczna; Instytucjonalizacja i zachowania się ludzkiego i niebezpieczeństwa jej braku; Organicyzm i "funkcjonalizm" w socjologii Durkheima; Socjologia jako społeczna wszechnauka; Szkoła durkheimowska; "L'annèe socjologique"; Kontynuatorska działalność Halbwachsa; Zmodyfikowany durkheimizm Maussa; Oddziaływanie durkheimizmu; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 12. Historyzm i formalizm: przesłanki antypozytywistycznego zwrotu w socjologii; Pojęcie historyzmu; "Uhistorycznienie życia"; Życie historyczne jako całość; Podejście indywidualizujące; Humanistyka jako samowiedza; Swoistość poznania historycznego; Relatywizm historyczny; Filozofia rozumu historycznego Diltheya; "Pozytywizm" i antypozytywizm Diltheya; Przedmiot "Geisteswissenschaften" a socjologia; Perspektywa psychologii historycznej; Obiektywizacje życia; Idea rozumienia; Od historii do nauki o kulturze: Rickert; Odkrycie Rickerta; Kultura i wartości; Kultura i formy; Od nauk o kulturze do socjologii.
Zawiera: Rozdział 13. Niemieckie projekty socjologii humanistycznej; Antynaturalizm; Interakcjonizm; Podmiotowy charakter interakcji społecznych; Postulat "rozumienia"; Wiedza społeczna jako samowiedza; "Eklektyczna synteza" Tönniesa; Źródła socjologii Tönniesa; Koncepcja socjologii; Dwa typy więzi społecznej; Status koncepcji wspólnoty i stowarzyszenia; "Socjologiczny impresjonizm" Simmla; Brak systemu jako światopogląd; Idea socjologii; Pojęcie formy społecznej; Socjologia formalna a psychologizm; Interakcjonizm Simmla; "Socjologizm" Simmla; Wpływ Simmla; Socjologia rozumiejąca Maxa Webera; Chaos świata i porządek wiedzy; Typy idealne; Rozumienie działań ludzkich; "Socjologia formalna" Maxa Webera; Socjologia historyczna; Klasa, stan i partia; Wpływ Maxa Webera na socjologię; Socjologia fenomenologiczna; Atrakcyjność fenomenologii dla socjologów; Dwie socjologie fenomenologiczne; Schütz jako twórca drugiej socjologii fenomenologicznej; Za socjologią fenomenologiczną i przeciw niej; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 14. Materializm historyczny po Marksie a socjologia; Przyczyny izolacji marksizmu i socjologii; Tak zwany marksizm II Międzynarodówki; Marksizm jako "rodzaj pozytywizmu"; Sfera faktów i sfera wartości; Pozytywny przykład socjologii marksistowskiej: Krzywicki; Marksizm rewolucyjny pierwszej ćwierci XX wieku; Lenin a socjologia; Lukácsowska krytyka socjologii; Gramsciego krytyka socjologii; O tak zwanym zachodnim marksizmie; Teoria krytyczna szkoły frankfurckiej; Pojecie krytyki; Przedmiot krytyki; Odkrycie psychoanalizy; Strukturalne przemiany systemu kapitalistycznego; Socjologia Mannheima; Biografia intelektualna; Główne tematy socjologii Mannheima; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 15. Pragmatyzm społeczny; Pragmatyzm a myśl społeczna; Psychologia Jamesa; Dewey jako twórca pragmatyzmu społecznego; Filozofia społeczna Cooleya; Idea organiczności; Jednostka i społeczeństwo; Rozwój osobowości; Grupy pierwotne i rozwój form uspołecznienia; Organizacja społeczna; Metoda; Socjologia Thomasa; Odkrycie psychologii społecznej; Dzieło o polskiej imigracji; Postawy i wartości; Rozwój osobowości społecznej; Organizacja społeczna; Analiza sytuacyjna; Psychologia społeczna Meada; Idea behawioryzmu społecznego; Gesty a symbole znaczące; Koncepcja jaźni (self); Społeczeństwo; Wspólne cechy pragmatyzmu społecznego.
Zawiera: Rozdział 16. Amerykańska socjologia opisowa; Horyzonty socjologii opisowej; Socjologia bez teorii?; Przedmiot: co to jest społeczność lokalna?; Metoda; Główne orientacje teoretyczne; Szkoła chicagowska: badania miasta i urbanizmu; Czym była szkoła chicagowska?; Miasto jako laboratorium; Teoria i badania empiryczne szkoły chicagowskiej; Koncepcje teoretyczne Parka; Zbiorowość terytorialna a społeczeństwo; Procesy interakcji; Psychologia społeczna: jednostka a osoba; Psychologia społeczna: zachowanie się zbiorowe; Koncepcje teoretyczne Parka a badania empiryczne; Świat społeczny małego miasta: "Middletown" Lyndów; "Middletown" (1929); "Middletown" na przełomie; Powołanie nauki społecznej; Yankee City i funkcjonalizm Warnera; Źródła funkcjonalizmu Warnera; Strategia badawcza; Warnerowska koncepcja struktury klasowej; Socjografia a rozwój myśli socjologicznej.
Zawiera: Rozdział 17. Horyzonty antropologii społecznej; Antropologia a socjologia; Dyfuzjonizm; Warianty dyfuzjonizmu; Podstawowe założenia dyfuzjonizmu; Historyzm: Boas i jego szkoła; Rodowód intelektualny Boasa; Spór z dziedzictwem ewolucjonizmu; W poszukiwaniu nowej teorii kultury; Problemy "szkoły" Boasa: Kroeber a Sapir; Funkcjonalizm; Miejsce funkcjonalizmu wśród kierunków myśli antropologicznej; Teoretyczna swoistość funkcjonalizmu; Funkcjonalizm jako "socjologizm": Radcliffe-Brown; Funkcjonalizm jako "psychologizm": Malinowski; Poza funkcjonalistyczną ortodoksją: Evans-Pritchard; Psychokulturalizm; Początki amerykańskiego psychokulturalizmu; Recepcja psychoanalizy: Kardiner; Krytyka psychokulturalizmu; Psychokulturalizm a problem zróżnicowania społecznego; Neoewolucjonizm; Neoewolucjonistyczna teoria kultury White'a; Ekologia kulturowa a neoewolucjonizm: Steward; Strukturalizm; Strategia Lévi-Straussa; Zasadnicze idee strukturalizmu Lévi-Straussa; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 18. Teorie cywilizacji; Pojęcie cywilizacji; Morfologia kultury Spenglera; Charakter dzieła Spenglera; Orientacja teoretyczna; Wielość i różność kultur ludzkich; Kultury jako "organizmy"; Kultura a cywilizacja; Wpływ Spenglera; Alfred Weber: kultura versus cywilizacja; Toynbee: studium historii cywilizacji; Toynbee a Spengler; Koncepcja cywilizacji; Prawidłowości rozwoju cywilizacji; Integralistyczna socjologia Sorokina; Koncepcja socjologii integralistycznej; Natura rzeczywistości społecznokulturowej; Podstawy socjologii Sorokina; Supersystemy społecznokulturowe i ich dynamika; Historia a nauki społeczne: szkoła "Annales"; Teoria społeczna szkoły "Annales"; Koncepcja cywilizacji; Problem historii mentalności; "Figuracyjna" socjologia Eliasa; Wielki outsider socjologii XX wieku; Proces cywilizacji; Założenia teoretyczne; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 19. Polska odmiana socjologii humanistycznej: Znaniecki; Świat doświadczenia jako świat wartości; Pojęcie systemu (układu) ograniczonego; Socjologiczne aspiracje Znanieckiego; Systemy przyrodnicze a systemy kulturowe: koncepcja współczynnika humanistycznego; Socjologia wśród nauk o kulturze; Socjologia jako nauka o systemach wartości i czynności społecznych; Socjologia jako nauka nomotetyczna; Źródła materiału socjologicznego; Socjologia a praktyka społeczna; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 20. Neopozytywizm w socjologii; Socjologiczny neopozytywizm a tradycja pozytywistyczna; "Empiryczna socjologia" Neuratha; Początki neopozytywizmu w USA: Lundberg; Dalsze losy neopozytywizmu w socjologii; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 21. Funkcjonalizm i jego krytycy; Funkcjonalizm jako orientacja swoista; Holizm; Socjologizm metody funkcjonalnej; Wyjaśnianie funkcjonalistyczne; Wymogi funkcjonalne; Ład społeczny głównym przedmiotem zainteresowania; Ahistoryzm; Teorie socjologiczne Parsonsa; Znaczenie teorii Parsonsa; Działanie społeczne; System działania społecznego; Ewolucja społeczna; Spór o funkcjonalizm w socjologii; Funkcjonalizm jako zła teoria; Funkcjonalizm jako teoria jednostronna; Funkcjonalizm jako teoria konserwatywna; Teoria konfliktu; Umiarkowane wersje "teorii konfliktu"' Radykalna wersja teorii konfliktu; Socjologia konfliktu Collinsa; Teoria wymiany; Socjologia życia codziennego; Goffman: nowa socjologia?; Neofunkcjonalizm; Uwagi końcowe.
Zawiera: Rozdział 22. Współczesna myśl socjologiczna; Wokół dyskusji o kryzysie socjologii; Manifest Guldnera; Struktura rewolucji naukowych; Powrót filozofii; Destrukcja obiektywizmu; Etnometodologia; Nowy idealizm?; Giddens: "agency and structure"; Wobec socjologicznej tradycji; "Podwójna hermeneutyka" nauk społecznych; Teoria strukturacji; Problem nowoczesności; Bourdieu: konstruktywizm strukturalistyczny; Dorobek naukowy Bourdieu; Zasadnicza orientacja teoretyczna; Habitus; Klasy społeczne; Pole; Socjologia socjologii; Foucault: dyskurs i władza; Foucault a socjologia; Archeologia wiedzy; Teoria władzy; "Negatywna struktura społeczeństwa"; Socjologia a postmodernizm; Co to jest postmodernizm?; Postmodernizm jako wyzwanie dla socjologii; Społeczeństwo ponowoczesne; Ponowoczesna socjologia?; Habermas: teoria działania komunikacyjnego; Habermas wobec dziedzictwa Marksa i marksizmu; Filozofia nauki Habermasa; Praca a interakcja; Działania komunikacyjne; Świat przeżywany a system społeczny; Reafirmacja nowoczesności; Luhmann: teoria systemów autopojetycznych; Teoria systemu społecznego; Funkcjonalne podsystemy społeczeństwa nowoczesnego; Teoria poznania.
